Wat valt er te leren van Japanse bedrijven?
LEIDERSCHAP: groot respect tussen medewerkers en management
De basis voor het succes van Toyota is het Toyota Production System (TPS), . Deze bedrijfsstrategie, in de westerse wereld beter bekend onder de naam ‘Lean’, is uitgegroeid tot de standaard voor vrijwel elke bedrijfssector.
Minder bekend is de Japanse bedrijfscultuur die het fundament vormt waarop het Toyota Production System (en Lean) is gebouwd. Veel bedrijven proberen ook die cultuur over te nemen. Maar wat is die ‘Japanse bedrijfscultuur’? Leiderschap is een van de belangrijkste elementen.
Onderlinge afhankelijkheid, sterke hiërarchie, gericht op continuïteit
Japan was een groot deel van zijn geschiedenis sterk geïsoleerd. Er ontwikkelde zich een harmonieuze samenleving, gebaseerd op het boeddhisme en Confucianisme. Kenmerkend zijn het besef van onderlinge afhankelijkheid en vele morele en sociale verplichtingen.
Volgens de Confucianistische leer zijn Japanse bedrijfsleiders zeer belangrijk. Hun taak is het bedrijf te leiden, het beleid te implementeren en de managementplannen te realiseren. Bestuurders streven naar het voortbestaan van de onderneming op lange termijn. Winst op korte termijn is minder belangrijk. Bedrijven zijn de pijlers van de samenleving en moeten daarom overleven.
T-profiel
De loopbaan van een japanner wordt sterk bepaald door zijn ervaring. Ervaring is belangrijker dan scholing en opleiding. Alleen door ervaring leer je de details en nuances in je werk. Die gaan volledig voorbij aan nieuwkomers of buitenstaanders.
Het ideale profiel van een Japanse manager wordt om die reden vaak gesymboliseerd door een boom met diepe wortels en lange takken: het zogenaamde ‘T-profiel’. Allereerst diepgaande expertise in zijn eigen vakgebied (diepe wortels) en vervolgens het ontwikkelen van brede ervaring door zijn managementervaring toe te passen in verschillende omstandigheden (lange takken).
De 5 GEN’s: meer waard dan een rapport
“Er is geen efficiëntere verspilling dan de verkeerde dingen doen”, zegt een Japanse leider. Daarom beschouwt hij de 5 GEN’s essentieel voor zijn manier van werken:
- Genba: ga naar de plek waar het werk plaats vindt of de situatie zich voordoet
- Genbutsu: onderzoek het product, de gereedschappen, de materialen, de werkmethoden.
- Genjitsu: controleer de feiten en analyseer zonder voorbarige conclusies.
- Genri: houd rekening met de principes die aan het (productie-)proces ten grondslag liggen.
- Gensoku: controleer of standaarden en normen correct zijn toegepast
Respect voor medewerkers
Medewerkers zijn in de cultuur van het Toyota Production System het meest waardevolle bezit van een organisatie. Doen werknemers het goed, dan doet het bedrijf het goed. Vermoeide slechtopgeleide en ongemotiveerde werknemer maken fouten en zijn vaker ziek. De japanse manager is doordrongen van het beseft dat welzijn, betrokkenheid, motivatie en ontwikkeling van werknemer de garantie zijn voor een gezond en winstgevend bedrijf. Die overtuiging komt op twee manieren tot uitdrukking:
Allereerst door grote aandacht voor het trainen en blijvend ontwikkelingen van medewerkers. Elke medewerker wordt grondig opgeleid voor zijn taak. Ervaring moeten zo veel mogelijk worden overgedragen en misverstanden moeten worden uitgesloten. Managers spelen daarbij een essentiële rol. Ze geven volop tijd, aandacht en actieve ondersteuning aan het trainen van hun medewerkers.
En vervolgens, als die medewerker volledig competent is, is er ruimte om te verbeteren. ‘Continue verbeteren’ is de belangrijkste boodschap die managers aan medewerkers geven. Daarbij gaat het niet om sneller werken, maar vooral slimmer werken. Niet de managers maar de medewerkers verbeteren hun processen. De manager geeft tijd, richting, faciliteert en leert de medewerkers om zélf te verbeteren.
CRAFT ontwikkelt medewerkers en managers naar een Lean bedrijfscultuur
CRAFT Lean Management biedt Lean trainingen opleidingen, coaching en interim management. Wij helpen medewerkers én Managers bij het ontwikkelen van een Lean bedrijfscultuur. Het creeren van flow, continu verbeteren en klantwaarde staan daarbij centraal. Niet alleen de bedrijfsprocessen, maar ook de individuele prestaties van elke medewerker en manager, elke dag weer, zijn de belangrijkste focus voor een gezonde succesvolle organisatie.
Bastiaan Brouwer – CRAFT Lean Management Partner
